با سپاس فراوان از نویسنده مقاله:

 آقای علی صفر تیموری کیا

چکیده

این نوشته نقدی است بر نوشتاری با عنوان «اثبات نبودن خدا». نویسنده آن تلاش کرده تا عدم اعتقاد به خدا را توجیه کند.در نوشتار حاضر و در ادامه نقد نوشته مذکور، شبهاتی را که نویسنده به آن تمسک جسته است را با توجه به سخن دانشمندان علوم عقلی و علوم تجربی مورد بررسی قرار می‎دهیم. 

مقدمه

در بخش اول از مقاله خود تحت عنوان «بررسی ادله جامعه شناختی و روان شناختی دین» به نقادی بخشی از ادله و ادعاهای نویسنده مورد نظر پرداختیم. در این بخش بحث خود را در سه محور ذیل پی می‎گیرم:

1. جهان بدون آفریدگار دانا و توانا قابل تبیین نیست؛

2.  بررسی تعارض علم و دین؛

3.  شرور عالم مسأله‎ای علیه وجود خدا نیست.

تبیین جهان بدون آفریدگاری دانا و توانا ممکن نیست

این ادعای نویسنده که دستاوردهای علمی، اعتقاد به خدا را به چالش کشیده و اینکه طبیعت را میتوان بدون توسل به خدا مورد بررسی قرار داد حتی از نظر بسیاری از دانشمندان علوم تجربی نیز مردود است. "جان کلولند" دانشمند شیمی‎دان و فیزیک‎دان دربار? این که جهان آغازی داشته و نمی‎تواند ازلی باشد می‎گوید: «در شیمی این مطلب به دست آمده که ماده روزی نابود می‎شود، بنابراین ناچار باید آغازی داشته باشد، چون ماده خود و قوانین حاکم بر خود را نمی‎تواند بیافریند. عمل آفرینش ناچار باید به وسیله‎ی عاملی غیر مادی صورت گرفته باشد.»[1]  

"فرانک آلن"[2]  درباره احتمالات قابل طرح در تبیین جهان می‎گوید: «چهار فرض درباره جهان قابل تصور است:

 فرض اول: جهان ساخته شده از مفاهیم ذهنی باشد؛ فرض دوم: جهان ماده و انرژی به خودی خود از عدم برخاسته باشد؛ فرض سوم: جهان ازلی بوده باشد؛ فرض چهارم: جهان دارای آفریدگار مشخصی باشد. فرض اول و دوم بسیار نامعقول و غیر قابل اعتناء هستند. فرض سوم هم امکان‎پذیر نیست، زیرا قانون ترمودینامیک ثابت کرده است که جهان رو به وضعی روان است که همه‎ی اجسام به درجه حرارت پست مشابهی می‎رسند و دیگر انرژی قابل استفاده‎ای وجود نخواهد داشت؛ و اگر جهان ازلی بود باید خیلی پیش از این به این وضعیت میرسید؛ ‎بنابراین جهان نمی‎تواند جز آفریده باشد.»[3]  

 نه تنها جهان با این ‎عظمت، بلکه حتی گوشه‎ای از پدیده‎های بی‎شمار جهان، از جمله پدیده حیات ‎را نمی‎توان بدون فرض وجود آفریدگاری ذی‎شعور و برتر از عالم ماده ‎تبیین کرد. این که جهان دلیلی بر وجود آفریدگار است، مورد اذعان بسیاری از دانشمندان علوم تجربی است.[4] 

 "فرانک آلن" ‎می‎گوید:«اگر در آغاز حیات نقشه‎ای در کار نبود، موجودات زنده ناچار باید بر اساس تصادف پیدا شده باشند. از طرفی جزء اصلی یاخته‎های زنده را پروتئین‎ها تشکیل می‎دهند که از پنج عنصر کربن، ئیدروژن، نیتروژن، اکسیژن و گوگرد تشکیل شده‎اند. احتمال کنار هم قرار گرفتن آن پنج عنصر به طور تصادفی برای تشکیل مولکول‎های پروتئین و مقدار ماده‎ای که باید پیوسته در حال مخلوط شدن باشد، و مدت زمانی که برای صورت گرفتن این ترکیب لازم است همگی قابل محاسبه‎اند. یک ریاضی‎دان سوئیسی به نام «شارل اوژن گوی» این حساب را انجام داده و حد احتمال را 1 نسبت به 10¹⁶⁰  یافته است؛ یعنی در هر 10¹⁶⁰ ترکیبی که ممکن است صورت گیرد تنها یک بار احتمال آن هست که ترکیبی مانند پروتئین از آن مخلوط بی‎ترتیب حاصل شود. مقدار مواد لازم برای این کار میلیون‎ها بار بیش از مواد تشکیل دهنده جهان است. زمان لازم برای تشکیل پروتئین به صورت تصادفی تقریباً بینهایت بیلیون سال است؛ یعنی 10²⁴³. علاوه بر آن‎ پروتئین‎ها از مواد زنجیری موسوم به اسیدهای آمینه تشکیل شده‎اند. ‎اگر زنجیر ترکیبی اتم‎های این مواد ‎به صورت غلطی به یکدیگر پیوسته شوند به جای آن که مایه حیات باشند، زهر کشنده خواهند بود.پروفسور ج.ب.لیتر انگلیسی حساب کرده که زنجیر یک پروتئین ساده ممکن است بر 10⁴⁸ شکل مختلف تشکیل شود. غیر ممکن است که این همه احتمال به تصادف جمع شوند تا مولکولی از پروتئین ساخته شود. تازه پروتئین ماده بی‎جانی است که اگر گوهر اسرار‎ آمیز زندگی به آن در آمیزد، زنده می‎شود. تنها عقل بی‎پایان، یعنی خداوند است که می‎دانسته که چنین مولکولی قابل پذیرفتن حیات است و توانسته است آن را بیافریند و به آن زندگی ببخشد».[5] 

 در پاسخ به این ‎گفته نویسنده: «جهانی که در خود نظم دارد به هیچ خدا یا ناظمی نیاز ندارد»، باید گفت، که مراد از نظم مورد نظر خداپرستان در اثبات آفریدگار دانا و توانا، نظم هدفمند است؛ یعنی هر پدیده‎ای آن چنان با پدیده‎های مرتبط با خود انسجام و هماهنگی دارد که هدف خاصی را دنبال می‎کند.[6]  مثلاً بدن یک زن با چنان تجهیزاتی آفریده شده است که به محض زایمان سینه‎اش پر از شیر می‎شود و نوزاد او از چنان اعضایی برخوردار شده که بتواند به راحتی از این شیر مادر که غذای مناسب اوست بهره‎مند شود. این که هر کدام از این پدیده‎ها علل مادی دارند قابل انکار نیست، لکن سخن این جاست که پدیده اول چنان آفریده شده است که در خدمت پدیده دوم بوده و ادامه‎ی حیات آن را تأمین می‎کند؛ این همان چیزی است که هیچ عاقل بی‎غرضی نمی‎پذیرد که بدون وجود ناظمی دانا و توانا تحقق پیدا کرده و اثر و خاصیت ماده بی‎شعور یا حاصل تصادف باشد. اگر ‎تصادفی باشد نمی‎تواند در این همه مورد که قابل شمارش نیست، ‎‎پدید آید.[7]