قرآن از دید دانشمندان غربی
دکتر سید رضا مؤدب
عضو هیئت علمی دانشگاه قم
مجید دانشگر
کارشناسی ارشد الهیات (گرایش علوم قرآن و حدیث)
خلاصه مقاله :
در این بخش نظر برخی اندیشمندان بزرگ غربی را، درباره ماهیت قرآن بیان و بررسی می‌کنیم .
الف) دیدگاه‌های علمی برگرفته شده از علوم طبیعی :اندیشمندانی که نظرات خود را پیرامون قرآن با دید علمی بیان کرده‌اند .
1. دکتر جرنیه فرانسوی
من تمام آیه‌های قرآن را که در زمینه علوم طبیعی، بهداشت و طب بودند، مطالعهکردم و آن‌ها را مطابق دقیق‌ترین قانون‌های علوم طبیعی و پیچیده‌ترین اصول ثابتشده علوم عقلی دیدم و یقین کردم که هزار سال قبل جز خدا، هیچ کسی بر روی زمین، ازآن قوانین و اصول آگاه نبود، پس به حقانیت و خدایی بودن چنین کتابی ایمان آوردم(راتلج، ادیان جدید در دیدگاه‌های جهانی، 193)
2. ریتو بنورث
علوم طبیعی، فلکی و فلسفه از قرآن اقتباس شده است و علما مدیون قرآن هستند(همان، 200
3. موریس بوکای
بررسی کامل عینی و بی‌طرفانه قرآن در پرتو دانش نو ما را به درک توافق بین ایندو (قرآن و علم) رهنمون می‌سازد و این حقیقت را نیز روشن می‌سازد که در زمان محمد،نه او و نه هیچ انسان دیگری، نمی‌توانست چنین مطالب شگفت‌انگیزی را که مطابق علمامروز است، به رشته تحریر در آورد (نظریه دانشمندان جهان درباه قرآن و محمد، 32؛نزبرو، جان، مطالعات قرآنی، 251(
4. پروفسور هانری کربن (فیلسوف معاصر فرانسوی)
اگر اندیشه‌های محمد خرافی بود یا اگر او پیامبر خدا نبود، هیچ‌گاه جراتنمی‌کرد حرفی از علم به میان آورد و بشر را به علم دعوت کند (همان، 30(
5. ج . م. رودول (اسلام شناس انگلیسی(
قرآن مقام والایی دارد، زیرا نام خداوند و خالق جهان و ستایش او را در میان مللبت‌پرست نشر داد و آن را به همه کس اعلام کرد. اروپا نباید فراموش کند که مدیونقرآن است؛ همان کتابی که آفتاب علم را در میان تاریکی قرون وسطا (Dark Era) دراروپا جلوه‌گر ساخت» (همان، 30.)
ب) دیدگاه‌های ادبی : نظر اندیشمندانی که عقاید خود درباره قرآن را با دید ادبی بیان کرده‌اند .
1. گوته
اگرچه ما همواره از قرآن روی بر می‌گردانیم و در همان مرحله اول اظهار تنفرمی‌نماییم، اما خیلی زود ما را به سوی خود جذب و شگفت‌زده می‌کند و در نهایت ما راوا می‌‌دارد که در مقابل آن سر تعظیم و احترام فرود آوریم. سبک و اسلوب قرآن وهماهنگی و توافق آن بامحتوا و هدفش محکم و استوار، بسیار عالی و باشکوه، با هیبت وزیاد و دارای رفعتی حقیقی و ابدی است... ، از این رو این کتاب در تمام زمان‌هاتأثیری نیرومند به جای می‌گذارد
وی در جایی دیگر می‌گوید:
قرآن اثری است که خواننده در آغاز (احیانا) به واسطه سنگینی عبارتش رمیدهمی‌شود، ولی سپس شیفتة جاذبه آن می‌گردد و سرانجام بی‌اختیار مجذوب زیبایی‌هایمتعددش می‌شود (اعترافات دانشمندان بزرگ جهان، 44.)
2. ولتر
اگر تمام قرآن را از اوّل تا آخر بخوانید، یک واژة کودکانه در آن نخواهید یافت. قرآن در حقیقت مجموعه‌ای است از پند‌های اخلاقی، دستور‌های دینی، راز و نیاز بهدرگاه خداوند، هشدار و تشویق جهانیان و شرح سرگذشت فرستادگان خدا (ونزبرو، جان،همان، 202)
جان دیون پورت مؤلف کتاب عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن می‌نویسد:
قرآن به اندازه‌ای از نقائص مبرا و منزه است که نیازمند کوچک‌ترین تصحیح واصلاحی نیست و ممکن است از اول تا به آخر آن خوانده شود، بدون آنکه انسان کم‌ترینخستگی از آن احساس کن. و همه این معنی را قبول دارند که قرآن با رساترین وفصیح‌ترین زبان و به لهجه قبیله قریش که نجیب‌ترین و مؤدب‌ترین عرب‌هایند، نازل شد ... و پر از درخشنده‌ترین شکل‌ها و محکم‌ترین تشبیه‌ها است (همان، 252).
